Testosteron – „męski” hormon okiem trychologa

Po męsku 

U mężczyzn produkowany w jądrach testosteron odpowiedzialny jest za szereg rozmaitych funkcji, w tym rozwój narządów płciowych, rozród i spermatogenezę, cechy behawioralne (np. odwaga, rywalizacja, dominacja, współzawodnictwo) oraz cechy typowo męskie (np. wygląd, budowa ciała, sposób zachowania). Pomimo wielu „męskich” skojarzeń jest on również syntetyzowany w ciele kobiet (w korze nadnerczy, jajnikach i łożysku w trakcie ciąży). 

Testosteron należy do grupy związków organicznych. Wytwarzany za pośrednictwem komórek Leydiga w jądrach oraz syntetyzowany z cholesterolu, nazywany jest hormonem maskulinizującym (odpowiedzialnym za rozwój cech fizycznych typowych dla dorosłych mężczyzn). Dodatkowo wykazuje działanie anaboliczne, polegające m.in. na zatrzymywaniu sodu, potasu i fosforu w organizmie oraz zwiększenie tworzenia białek i zmniejszenie ich katabolizmu (reakcje chemiczne metabolizmu prowadzące do rozpadu złożonych związków). Co ciekawe, testosteron odgrywa także ważną rolę już w życiu płodowym, zapoczątkowując specjalizację płciową mózgu. 

W zdrowym ciele 

Działanie testosteronu dotyczy wielu układów męskiego organizmu. Obejmuje zarówno wymiar somatyczny, jak i psychospołeczny. Poza kształtowaniem pierwszo- (rozwój jąder), drugo- (rozwój prącia, moszny i nasieniowodów) i trzeciorzędowych cech płciowych (osiągnięcie pełnej dojrzałości płciowej, zakończenie wzrostu kości i rozwoju mięśni, zarysowanie męskiej sylwetki i rysów twarzy, mutacja głosu, powiększenie prącia oraz przygotowanie do okresu rozrodczego), jego prawidłowy poziom wpływa pozytywnie na układ kostny, zwiększając wytrzymałość i gęstość kości. 

W przypadku niedoboru testosteronu może dochodzić do ubytku masy kostnej, szczególnie w okresie andropauzy i zmian osteoporotycznych, przez co zwiększa się ryzyko złamań. Zależnie od wieku (głównie około 40.-70. roku życia), chorób współistniejących (np. otyłość, cukrzyca) i indywidualnych...