Czuły dystans, czyli jak być w związku?

Niestety, nikt nas nie uczy bycia w relacji z drugą osobą – tak naprawdę nie wiemy, jak trzeba zachowywać się w związku, na żadnym etapie edukacji nie pobieramy takich lekcji. Oczywiście, uczymy się przez modelowanie, obserwując postępowanie innych w relacjach, czy też czerpiąc naukę z tego, jak dotychczas byliśmy traktowani przez innych. Naturalne więc jest stawianie pytań o to, jak związek powinien wyglądać, by można było nazwać go „dobrym” czy „udanym”, bo już na samym początku warto odrzucić określenie „idealny”. Stanowi bowiem ono ogromny ciężar, utrudnia bycie w związku i czerpanie z tego radości. Poza tym jak wyznaczyć normy idealnego związku, które byłyby odpowiednie dla wszystkich i dla każdego z osobna? Tak naprawdę to sami partnerzy wkładają swoją relację w pewne ramy – to swego rodzaju umowa między nimi. Warto zwrócić uwagę, że bycie w relacji to proces dynamiczny, żywotny, pełen energii – coś, co trudno mierzyć czy ograniczać sztywnymi kryteriami. I to właśnie stanowi o jego pięknie.

Tak samo niełatwo jest znaleźć jednoznaczną odpowiedź na pytanie o to, ile czasu partnerzy powinni spędzać razem, a ile osobno. W każdej relacji to norma absolutnie indywidualna, zależna od wielu czynników. Początek relacji romantycznej jest czasem, kiedy „ja” płynnie zamienia się w „my”. Partnerzy odczuwają silną potrzebę bycia razem, a czas spędzany osobno uważają za stracony. Początkowe zauroczenie to moment „motyli w brzuchu”, silnej tęsknoty i odkładania na dalszy plan wszystkiego, co nie wiąże się z nią czy z nim. Oczywiście, nie zawsze tak bywa, chociaż najczęściej jednak na tym etapie cały świat zakochanych kręci się wokół ich relacji i uczucia, które się pomiędzy nimi pojawiło. W początkowej fazie związku takie zapatrzenie w drugą osobę nie powinno specjalnie niepokoić – wszak to czas najgorętszych uczuć, który warto celebrować i którym po prostu warto się cieszyć.

Tylko… co dalej? Co się dzieje, gdy mija faza początkowej fascynacji, a do głosu dochodzą codzienne, często przyziemne sprawy? I co jest bardziej odpowiednie: ciągle spędzać jak najwięcej czasu razem, dać sobie wzajemnie przyzwolenie na chwile osobności czy ograniczyć do rozsądnego minimum godziny spędzane wspólnie? 

Kiedy „my” jest ważniejsze od „ja”

Anna i Krzysztof są parą od kilku lat. Właściwie się nie rozstają. Znajomi nie widują ich osobno, a umówienie się na kawę nie „w pakiecie” jest praktycznie niemożliwe. Bardzo rzadko się kłócą i wydaje się, że w zasadzie na każdy istotny temat mają taki sam pogląd.

Istnieją związki, w których nie do końca wiadomo, gdzie kończy się „ja”, a zaczyna „my”. Znamy pary, które funkcjonują, jakby były jednością. To osoby, które wspólnie trenują, jedzą posiłki, pracują i widują się ze (wspólnymi) znajomymi. Rzadko też używają czasowników w pierwszej osobie liczby pojedynczej – zdecydowanie częściej usłyszeć można „byliśmy, biegamy, 
pojedziemy”. 

Wielu uzna taki związek za wręcz idealny, warto jednak na chwilę się przy nim zatrzymać. Priorytetem w tego rodzaju relacji jest zachowanie bliskości i jedności, brakuje w niej zazwyczaj miejsca na odrębne cele i plany. Indywidualne potrzeby rzadko brane są pod uwagę, a jeśli się pojawiają, mogą zostać uznane za zagrożenie dla spójności relacji – samodzielne wyjście ze znajomymi staje się powodem do niepokoju. Kiedy „my” jest ważniejsze od „ja”, każdy przejaw indywidualności traktowany może być jako zapowiedź rychłego rozpadu relacji. Warto tutaj wyjaśnić, że bliskość staje się nadrzędną wartością, gdy pojawia się lęk przed separacją, który prowadzi też do mocnego osłabienia lub wręcz utraty poczucia bezpieczeństwa. Sytuacja, w której partnerzy spędzają wspólnie niemal cały czas, prowadzi też do innych trudności – lęk przed rozdzieleniem (psychicznym czy fizycznym) sprawia, że z coraz większym trudem przychodzi im poruszać tematy mogące prowadzić do konfliktów, co na ogół prowadzi do całkowitej rezygnacji z wyrażania własnych opinii. Spójność relacji stawiana jest ponad indywidualne potrzeby tworzących ją osób. Rodzi to ryzyko częściowej utraty siebie – osobistych pasji, zainteresowań, celów i marzeń. Wszystko sprowadzone jest do relacji. 

W takich związkach, kiedy nagle zabraknie partnera czy partnerki, osoba może poczuć się bardzo zagubiona, może mieć duże problemy z samodzielnym radzeniem sobie nawet z drobnymi problemami. To efekt tego, że przez długi okres funkcjonowała tylko w duecie. 

Niby razem, a osobno

Kacper i Maciej są w związku od pięciu lat. Obaj dużo pracują, a w wolnym czasie zajmują się swoimi pasjami – dla Kacpra to przede wszystkim wyjścia na ściankę wspinaczkową, a dla Maćka jazda na rowerze. W zasadzie rzadko się widują, a w domu najczęściej mijają się w drzwiach. Posiłki jedzą o różnych porach, mają raczej własnych niż wspólnych znajomych, trudno ich spotkać razem.

Istnieją też związki, w których partnerzy żyją raczej obok siebie niż ze sobą. Co może być przyczyną takiego stylu wspólnego życia? Na przykład lęk przed bliskością, otwarciem się, które kojarzone mogą być z zagrożeniem odrzuceniem. Ten lęk może wręcz paraliżować. Aby go pokonać, warto spróbować nauczyć się być ze sobą i osobno, i razem. To jak dwa zachodzące na siebie okręgi, z których każdy symbolizuje jednego uczestnika relacji. Znaczna część każdego okręgu jest niezależna, ale oba mają część wspólną. W związku stanowi ją czas spędzany razem przez partnerów, natomiast oddzielone od siebie części okręgów to przestrzenie na realizowanie indywidualnych potrzeb i pasji. 

Warto spojrzeć na ten układ również w taki sposób, że możliwość realizacji własnych zainteresowań i pasji mogą być czymś, co doda r...